هر رشته تخصصی دارای اصطلاحات و مفاهیم خاصی است. رشته خیاطی هم از این امر مستثنا نبوده و برای درک اصطلاحات خیاطی رایج باید با این مفاهیم آشنا شوید. در این مقاله از آکادمی هنرپارس تصمیم گرفته ایم برخی از پرکاربردترین اصطلاحات خیاطی را برای شما توضیح دهیم.
این عبارات را بیشتر در کتاب های آموزش خیاطی و مجلات تخصصی می بیند و یا شاید در فیلم های آموزش خیاطی آنها را بشنوید.
اصطلاحات رایج در خیاطی:
آنفورشور: فاق شلوار
آستین شمیزیه : آستین مچی مردانه یا زنانه
آناتومی : از ترکیب خطوط افقی، عمودی، منحنی و اریب ساخته می شود.
آت سایز : اندام های غیر طبیعی.
آستین اسقفی: آستین لبه گشاد
آفیسید: یقه ایستاده جلو بسته
آمپی ژامپ: درز از خط کمر تا روی قوزک پا
آنتی ژامپ : درز زیر فاق تا زمین.
اوزمان: فضای ایجاد شده در الگو
انواع کاغذ : گراف ، پوستی ، مومی
اشل: گونیای خیاطی
اسموک: دوخت لانه زنبوری
اتون کلار: یقه ب ب پایه دار
انواع پارچه نخی: وال، کرشه، دبیت، زمزم، ململ، چبت، متقال.
انواع پارچه پشمی : توئید، فاستونی پشمی، کشمیر، فانل، فوتر.
الگوی قالب بدن : به پاترون تیپ می گویند.
اپلیکه دوزی: به قطعات پارچه که شکل جالب توجه داشته باشد، مثل گیپورهای درشت، دور آن را قیچی کرده و روی لباس دیگری به عنوان تزیین استفاده می شوند.
انواع جیب : جیب رویی، جیب داخل درز پهلو، جیب هایی که روی بدنه چاک زده و می دوزیم. جیب های تزیونی، جیب لبه دار، جیب مغزی، جیب راست، جیب آستردار، جیب کاپشن، فتلتاب.
اسموک: به نوعی کت پشت بلند اطلاق می شود.
اگرند سیمان : به معنی تهیه الگوی پالتو و کت است.
بالاتنه غیر متقارن : به یقه های یکطرفه می گویند.
بلوک Block : به معنی قالب اولیه الگو.
پیلی باکس Box: به معنی پیله دوقلو.
پاترون: الگو
پاترون تیپ: الگویی است که ابتدا مدل مورد نظر را روی آن پیاده و سپس روی متقال برای نمونه دوخته می شود و بعد از رفع عیب الگو یا پاترون، روی پارچه مورد نظر انجام می شود.
پایه چیست: خطی است که یقه را به آن محکم وصل می کنیم.
پیراهن با خطوط پرنسس : کوب یا دکوب از کارور یا سرشانه را گویند.
پام پام : در بافتنی ها، همان گلوله هایی که با کاموا درست می کنند.
پیله سلی: پیله ای که درقسمت کمر عرض کم و درلبه دامن عریض تر می شود.
پیلی های بادزنی: در قسمت بالا باریک و در پایین پهن می شود.
پیلی بکسی: دو پیلی که جهت مخالف یکدیگر درست شوند را گویند.
پیلی آکوردئونی: این پیلی روی دامن کلوش و ساده ، به وسیله خشکشویی ها اطو می شود.
پیلی چاقویی: پیلی معمولی باریک که دور تا دور لباس قرار گیرد.
پیلی جانبی : به پیلی های تک تک می گویند که معمولا در یک جهت از وسط یا از پهلو به هم برخورد می کنند.
آموزش دامن پیلی دار را اینجا ببینید.
پیکان یا پای کلاغ : به محکم کردن بالای پیلی ها، ساسون ها و درزهای کوچک می گویند.
پلاکت: چاکی که در آن زیپ یا بندینک یا دکمه دوخته شود.
پل: نوار های باریکی که در کمر دامن یا شلوار، برای نگهداری کمربند، گذاشته می شود.
پنس وتاژ: در قسمت پشت بالاتنه برای بر آمدگی کوله دوخته می شود.
پنس کنفرماسیون : پنس زیر حلقه جلوی بالاتنه که در افراد با سینه های بزرگ گرفته می شود و تفاوت بالاتنه جلو و پشت است.
پنل : قطعات لباس برای تزئین.
پود پارچه : به نخ های ظریف و عرضی پارچه می گویند.
پوشش: سجافی که ۲طرف آن باز است و از آن نوار یا کش رد می شود.
تار پارچه: به نخ های طولی و محکم پارچه می گویند.
تایور: کت
تاک یا نرو: چین های یکنواخت و ریز را گویند.
تاج یا کاپ: سر آستین یا نشانه را گویند که از (یک دهم) دور بازو بدست می آید.
تراک : شیار یا ترکی پارچه.
چین های ضربتی: برای صاف کردن پارچه.
چرت: در اصطلاحات خیاطی چرت شکاف کوچکی که به وسیله قیچی روی پارچه ایجاد می شود، این کار به دو منظور انجام می گیرد؛ یکی در زمان برش برای نشان دادن قسمت اضافه ای که روی پارچه به عنوان جا درز بریده می شود، که مکان دقیق الگو را نشان می دهد و مشخص می کند دوخت دقیقا از کجا شروع شود و دیگری زمانی که قرار است درزهای منحنی اتو شود و به سمت روی پارچه برگردد، که زدن چرت باعث راحتی انجام کار می شود.
چتائی: نوعی الیاف نبافته
حروف G یا گرین : به معنی راه پارچه.
حجاب : پوشش ، فاق.
خط پرنسسی : به خطوطی می گویند که سرشانه و حلقه آستین به پایین لباس عمود می شود، مثل دکوب ها.
دوخت پیچ رل: برای پارچه های لطیف مثل حریر درزها پیچ رل می شوند.
دراپه : دوبل
دامن پنل : دامن ترک (مدل ماهی)
دامن پور تفوی : به معنای دامن لنگی است.
درز فرانسوی: یک بار از روی پارچه دوخته و بار دیگر از پشت درز گرفته می شود، بیشتر برای پارچه های ظریف مثل ژورژت کاربرد دارد.
دامن اسکاتلندی : پلیسه لنگی را گویند.
رافل : چین هایی که روی پارچه نرم و نازک بصورت خرد داده شود. (بصورت نوارهای چین دار).
رنگ های اصلی : قرمز ، آبی ، زرد و رنگ های ثانوی نارنجی ، بنفش و سبز.
رنگ های سرد عبارتند از : رنگ های روشن مثل سفید ، زرد ، آبی روشن و ….
رنگ های گرم عبارتند از : رنگ های تیره مثل قرمز ، مشکی ، بنفش و …
ژانت یا طیاره : میز کوچک برای اطو کردن درزهای کوتاه آستین ها و شلوار
ژوزفین : به مدل ها و برش های زیرسینه می گویند.
ساسون: خطی است که در قسمت وسط و پشت لباس مجلسی برای مشخص شدن گودی کمر استفاده می شود.
سگگ : نوعی قلاب برای کمربند
شیرازه : مادگی یا جا دکمه
شالوده : الگوی پایه یا الگوی کنترل شده.
شابلن : نوعی اشل خیاطی.
شیرینگ : به چند ردیف چین خرد موازی می گویند.
شانژمان کردن : جا به جا کردن پنسها
گرادینگ : علامت های روی الگو برای راه پارچه که برش می شود.
علامت RS : به معنی روی پارچه.
علامت WS : به معنی پشت پارچه.
علامت CF : به معنی خط مرکزی جلوی الگو.
علامت CB : به معنی خط مرکزی پشت الگو.
فولد یا F: به معنی دولای بسته پارچه.
فاصا یا فقیله: کوک شل
فرق ساسون و تاک: ساسون کم کم باریک می شود ولی تاک در یک خط مستقیم دوخته می شود.
فراک: کت مجلسی آقایان که پشت کت بلند و جلوی آن مثل ژیله یا کت کوتاه است.
فلد: درز وسط پشت در بالا تنه
کاغذ کالک: کاغذ طراحی و نقشه کشی.
کوده چیست: به بغلک یا مرغک می گویند.
کنتراست : تضاد.
کاغذ پوستی: کاغذ فایل یا کالک را گویند.
کوک لغزشی: به کوکی که هنگام پرو از روی لباس زده می شود، گفته می شود.
کوک برجسته: جهت اتصال لایی به پارچه لباس مثل کت و پالتو بکار می رود.
کرسله: نوار مخصوص برای اندازه گیری کمری شلوار و دامن
گلابتون: ترکیب الیاف ابریشمی یا طلا و نقره
مانیرین کلار: یقه ایستاده (چینی)
مل یا ملین: صابون خیاطی
مرسریزه: الیاف تابیده.
مرغک: تکه سه گوش کوچکی که برای گشادی زیر فاق شلوار یا زیر بغل آستین بکار می رود.
مولاژه: یعنی استفاده پاترون برای قرینه.
نقاب: بلیطی یا همان تکه ای که زیر زیپ قرار می گیرد.
نرور: رگه دوزی
نقطه موازنه: نقاطی از قطعات لباس که باید پهلوی هم قرار گیرند.
واحد های اندازه گیری مورد استفاده در خیاطی: متر، سانتی متر، میلیمتر.
ولو لورت: تخته مخصوص برای اتو
وتاژ: خمیدگی یا برآمدگی در کارور پشت
یقه گالف: به یقه اسکی یا هر یقه ای که روی اریپ مثل یقه های فانتزی که روی شانه ها ایستاده، می گویند.
یقه فرنچی: به یقه ایستاده قفقازی، ژاپنی یا چینی می گویند.
یقه جایوت: به یقه الماسی می گویند.
یقه سیلوا: یقه داپه و دوبل هفت را گویند.
یقه پولو: اسکی بالا.
یوگ: برش های افقی روی الگو که به حالت تزینی روی لباس دوخته می شود.
اصطلاحات خیاطی: اگر تازه به خیاطی علاقه مند شده اید و قصد یادگیری آن را دارید، امیدواریم تا اینجا به خوبی اصطلاحات خیاطی را درک کرده باشید. برای حرفه ای شدن، با شرکت در دوره های آموزش خیاطی (نازکدوزی) شروع کنید، پس از اتمام دوره های مورد نیاز، آکادمی هنر پارس با معرفی شما به بازار کار، همراهتان خواهد بود. هنرجویان آکادمی هنرپارس، با تمامی مهارت های دوخت و طراحی لباس آشنا شده و سپس به مراکز تولیدی و کارخانه جات معرفی می شوند.
همچنین هنرجویان شهرستانی می توانند از شرکت در دوره های مجازی آکادمی هنرپارس بهره مند شوند.(اصطلاحات طراحی لباس)